De onderstaande tekst is geschreven door Karel Berkhuysen. En aangepast/aangevuld door Sjoukje Dijkstra en Wim van Hardeveld

 

De skates

Met skates worden inlineskates bedoeld. Inline betekent op één lijn en daarmee worden de wielen bedoeld die achter elkaar staan. Dit in tegenstelling tot rollerskates of rolschaatsen waar de wielen in tweetallen naast elkaar staan.

Skates hebben een hoge, half-hoge of lage schoen. Bij een hoge schoen is het grote voordeel de steun rond de enkel. De wielen hebben meestal een grootte van 72 tot 84 mm. Hoe kleiner die wielen, des te groter de wendbaarheid. Een wendbaarheid die maakt dat een skate met name geschikt is in de stad. Dat is te danken aan feit dat die wielen pal onder de schoen staan. Om een vergelijking met het schaatsen te maken, zou je kunnen zeggen dat een inlineskate vele overeenkomsten vertoont met een ijshockeyschaats.

Een speedskate heeft tegenwoordig vaak grote wielen. Soms zelfs van 125 millimeter.frame Ze zitten in een dat het ten opzichte van de schoen voor en achter een eind uitsteekt. De schoen die laag of halfhoog is, maakt een diepe zit mogelijk die vergelijkbaar is met de houding van een wedstrijdschaatser. Die houding, met een kniehoek van 90 tot 110 graden, maakt dat een verre afzet mogelijk is en zorgt daarnaast voor een zo klein mogelijke luchtweerstand. Deze factoren dragen ertoe bij dat er hoge snelheden kunnen worden bereikt.

 

Fabrikanten van de nieuwste modellen speedskates kennen frames die bestemd zijn voor vier wielen van 100 of 110 millimeter. Ook de meeste recreatieve skates zijn tegenwoordig standaard voorzien van wielen met een doorsnee van tien centimeter. Zelfs veel jeugdige rijders rijden op 3 (ingeval van een kleine schoenmaat) of 4 x 100 mm. Een afmeting die enkele jaren geleden nog amper voorstelbaar was. Maar onder meer de toegenomen kwaliteit en stabiliteit van de schoenen maakt dat een dergelijke wielomvang voor de meeste skaters thans weinig problemen oplevert.

Het verschil tussen 100 mm en 110 mm is tien procent. Een percentage dat net even kan schelen om op gang te komen of tegen de wind in te skaten. Want door de grotere omvang van de 110-mm wielen kost dat meer kracht dan bij 100-mm wielen. Een verschil dat vergelijkbaar is met een tandje extra bij een fietsversnelling. Sommige jeugdige rijders of wat minder krachtige rijders zouden dan ook beter voor 100 mm dan voor 110 mm kunnen kiezen.

Het feit dat de frames bestemd zijn voor 4 x 100 mm of 4 x 110 mm betekent dat de afstand tussen de twee bevestigingspunten (de steek) nu 195 mm bedraagt. En dat houdt in dat het niet meer mogelijk is de skeelerschoen ook als schaatsschoen te gebruiken. Immers, een schaatsonderstel kent bevestigingspunten die 165 mm van elkaar verwijderd zijn.

 

 

 

 

 

 

Een opvallende ontwikkeling is dat diverse fabrikanten hun modellen nu frames kennen voor 3 x 110 mm en 1 x 100. Dat lijkt geen schokkende verandering, maar door dat ene kleiner wiel staat de schoen wel dichter bij het frame en is het frame ook korter. Immers, het laagste van de twee bevestigingspunten bepaalt de afstand tussen schoen en frame. Door op die plek een kleiner wiel te gebruiken, kan er een verschil worden gemaakt van 10 millimeter, oftewel 1 centimeter. Dat lijkt niet veel, maar een dergelijk hoogteverschil is goed te merken. Velen zullen het dan ook prettiger vinden wanneer ze iets minder hoog staan.

 

Aanschaf

Het komt maar al te vaak voor dat iemand al kort na aankoop van een paar skates tot de ontdekking komt niet het juiste materiaal te hebben aangeschaft. De skates met de wieltjes van 76 mm, die als aanbieding bij een groot warenhuis zijn gekocht, blijken niet overeen te komen met de wens om zo snel mogelijk lange afstanden af te willen leggen.

Het is belangrijk dat iemand van tevoren weet wat hij wil. Menigeen weet dat echter (nog) niet precies. Dat is niet zo vreemd, want dat is moeilijk te beoordelen als je nog nooit geskate hebt. Daarbij komt dat er heel veel keus is. Het ene merk is vaak weer net weer anders dan het andere merk. En elk seizoen verschijnen er weer nieuwe modellen. Kortom, het is niet zo verwonderlijk dat je als potentiële koper af en toe door de bomen het bos niet meer ziet.

Alleen daarom al is het aan te bevelen om skates in een speciaalzaak te kopen. Daar is niet alleen deskundig personeel aanwezig dat alle tijd neemt en goed in staat is om te adviseren, maar er wordt ook goed materiaal verkocht. En de eerste vraag die gesteld zal worden is wat de doelstelling van de koper is. Daarnaast bestaat vaak de mogelijkheid om modellen een keer uit te proberen. Want alleen even staan of een paar meter in een winkel rijden, geeft geen goed beeld. Temeer daar één van de belangrijkste voorwaarden is dat een schoen goed moet zitten. En dat is pas goed te voelen als de schoen wordt belast en langere tijd wordt gedragen.

 

Sokken

Het is aan te raden om bij het passen -en ook tijdens het skaten- zo dun mogelijke sokken te dragen. Het beste zijn de zogenaamde sportsokken. Een van de voordelen is het feit dat ze geen gestikte randen bij de tenen kennen. Dat is prettig, want bij een gestikte en daardoor dikkere rand, bestaat de kans dat onderweg na verloop van tijd een drukplek ontstaat.

Dat sokken zo dun mogelijk moeten zijn, heeft als reden dat er op de manier het beste contact is met de schoen. Veel skaters en ook schaatsers gaan om die reden nog een stapje verder en dragen helemaal geen sokken. Zij skaten en schaatsen blootsvoets.

Blote voeten in een skate met een binnenkant van een of ander kunststofmateriaal is echter niet aan te raden. Dat gaat schuren of irriteren. Bij leer is dat niet het geval.

Een alternatief voor sokken zijn de footies. Dit zijn sokken waar de tenen vanaf geknipt zijn.

 

Pasvorm

Skates moeten niet te klein, maar zeker ook niet te groot worden gekocht. Het is namelijk belangrijk dat de voet goed contact maakt met de schoen. Wanneer de schoen te groot is, wordt er door de voet en de tenen krampachtig naar dat contact gezocht. Dat kost veel energie, geeft een wankel gevoel en is vaak ook aanleiding voor kramp.

Het belangrijkste van een schoen is het gevoel dat deze goed zit. Meestal is dat een gevoel dat er al is op het moment dat de schoen voor het eerst aangetrokken wordt.

Bij een erg holle voet en een schoen die geen of nauwelijks een verhoging van het voetbed kent (contrefort) is er veelal geen goed contact tussen dat gedeelte van de voet en de schoen. Dan is een los zelfklevend inlegstukje aan te raden. Zo’n leren stukje is te koop bij speciaalzaak, sportwinkel of schoenmaker.

 

Maten

Omdat het belangrijk is dat een skateschoen goed rond de voet aansluit, kennen diverse merken halve of tweederde maten. Het komt echter bij veel merken voor dat de maten die op skateschoenen vermeld staan, niet overeenkomen met de daadwerkelijke schoenmaat.

 

Mannen- en vrouwenmodellen

Veel merken kennen bij hun modellen een mannen- en een vrouwenuitvoering. Veelal is er gekozen voor verschillende kleuren. De vrouwenmodellen zijn smaller en hebben vaak een hogere wreef. Sommige merken zijn bij de hak lager uitgesneden. Dit omdat de kuitspieraanhechtingen bij vrouwen lager zit dan bij mannen.

 

Kindermodellen

De aanschaf van dure skates door een volwassene met volgroeide voeten is vaak een goede besteding omdat het jarenlang skateplezier betekent. Bij kinderen ligt dat iets anders. Hun voeten groeien immers nog zo hard dat ze vaak binnen een jaar alweer aan nieuwe schoenen toe zijn.

Als ouder is het kopen van goedkope skates een optie om de uitgaven te drukken. Er zijn echter modellen waarvan het materiaal niet goed is. De wieltjes draaien soms zo moeizaam dat het voor een kind een crime is om daar op te moeten rijden. De lol van het skaten gaat er op die manier snel af. Al te goedkope skates zijn dan ook niet aan te raden. Snelheid of het rijden van afstanden is echter bij de meeste, vooral de jonge kinderen niet het doel. Veelal gaat het om het spelelement. Het is dan ook niet per se noodzakelijk dat kinderen beschikken over supermateriaal, maar enige kwaliteit zal het skateplezier vergroten.

Voor de jeugd die na verloop van tijd wat serieuzer gaat skaten, is de aanschaf van modellen met een verschuifbare schoen een goede optie. Doordat de schoen uit een losse neus bestaat, is de schoen verstelbaar en aan te passen aan de grootte van de voet. Op die manier is het mogelijk om drie of vier maten te creëren.

 

Prijs

Wanneer je niet zoveel geld hebt, moet je iets goed kopen, is een uitdrukking die zeker opgaat bij de aanschaf van skates. Want goedkoop blijkt maar al te vaak duurkoop. Skaten is immers alleen maar leuk als de wieltjes lekker draaien en de schoen goed zit. En bij goedkope skates is dat vaak niet of slechts kortstondig het geval.

Wanneer de prijs van een volledige skate beneden de prijs van het noodzakelijk aantal (goede) lagers ligt (16 of 20) dan kan het niet anders dan dat er ergens op bespaard moet zijn.

Goede skates zijn niet goedkoop. Voor velen is een aankoop dan ook een behoorlijke uitgave. Het is daarom vaak aantrekkelijk om goedkoper materiaal aan te schaffen. Temeer daar er vaak in eerste instantie nauwelijks verschil te zien is. Maar wanneer uiteindelijk blijkt dat de wieltjes niet of slecht draaien en daardoor het skaten bovenmatig veel energie kost, is de lol er snel af. En als dan de prille aankoop naar zolder verdwijnt, is het toch nog weggegooid geld geweest.

 

Thermoplastisch

Sommige duurdere schaats- en skateschoenen zijn gemaakt van een thermoplastisch materiaal. Dat houdt in dat de schoen voor een groot deel uit een materiaalsoort bestaat dat vervormbaar is. Dat vervormen gebeurt door de schoen warm te maken, bijvoorbeeld in een oven of met een föhn. Ook is er een skatemerk waarbij de schoen in heet water kan worden gelegd. Wanneer de schoen direct daarna weer wordt aangetrokken, koelt deze af en neemt op dat moment nauwkeurig de vorm van de voet aan.

Daarnaast is het mogelijk om de warme thermoplastische schoen vacuüm te trekken. Met een plastic zak om de voet wordt de schoen aangetrokken. Vervolgens zorgt een pomp met een slangetje dat de lucht tussen voet en schoen wordt weggezogen. Op die manier ontstaat een perfect passende schoen.

 

Multifunctioneel

Er zijn merken die degenen die schaatsen én skaten de mogelijkheid bieden om onder de schoen zowel een skateframe als een schaatsijzer te monteren. Op die manier hoeft slechts één paar schoenen te worden aangeschaft. Een ander voordeel is, als de schoenen lekker zitten, er niet in het voor- en najaar van schoen gewisseld hoeft te worden. Een nadeel is dat, hoewel er op een paar schoenen bespaard wordt, het niet de goedkoopste modellen betreft.

 

 

Geplaatst 16 maart 2016